Aartsbisdom steunt herbestemming van kerken als columbarium

Het aartsbisdom Mechelen-Brussel steunt de herbestemming van ontwijde kerken als columbarium. Dat zeggen Vlaams Parlementsleden Sofie Joosen en Peter Wouters die deze vorm van herbestemming bij het aartsbisdom gingen bepleiten. Op initiatief van de N-VA keurde het Vlaams Parlement onlangs een decreetwijziging goed waardoor de mogelijkheid tot herbestemming van een kerk tot columbarium wordt verruimd.

Tot voor kort moest elke begraafplaats elke vorm van lijkbezorging mogelijk maken: begraven, uitstrooien op een strooiweide en bewaren van de urne in een urnenveld of in een columbarium. “Dit leidde ertoe dat een ontwijde kerk enkel tot columbarium kon worden omgevormd als ze omgeven werd door een begraafplaats waar de as kon uitgestrooid worden en waar ook lichamen konden begraven worden”, legt Sofie Joosen uit. “Maar zoals bekend, zijn heel wat begraafplaatsen (kerkhoven) rond de kerk de afgelopen decennia gesloten en ontruimd om plaats te maken voor parkeergelegenheid en/of groen in het centrum van de dorpskern”, vult Peter Wouters aan.

Het gevolg was en is dat er in Vlaanderen vandaag nog maar een paar niet meer gebruikte kerken als columbarium zijn ingericht. Om hierin verandering te brengen, keurde het Vlaams Parlement op 19 oktober 2016 een wijziging goed van het decreet op de begraafplaatsen en de lijkbezorging. “De herbestemming kan hierdoor voortaan ook voor ongebruikte kerken zonder begraafplaats. Deze wijziging kwam er op aangeven van de N-VA-fractie”, beklemtoont Peter Wouters. “Wel moet iedere gemeente op de totaliteit van de begraafplaatsen op haar grondgebied voldoende ruimte reserveren voor alle decretaal mogelijke vormen van lijkbezorging”, verduidelijkt Sofie Joosen.

Een columbarium in een ontwijde kerk biedt, in vergelijking met het columbaria op de begraafplaats, het voordeel dat de locatie een ‘serene sfeer’ uitstraalt die uitnodigt tot gebed of bezinning. Bovendien zal deze locatie ook bij minder goede weersomstandigheden bezocht worden. In tegenstelling tot veel recent aangelegde begraafplaatsen bevindt deze ‘rustplaats’ zich ook in het centrum van het dorp of de gemeente. Op die manier kan aangesloten worden bij een richtlijn van het Vaticaan die stelt dat “de persoon onder de biddende aandacht blijft van de geloofsgemeenschap. De oude traditie van begraven op kerkhoven of andere heilige plaatsen moedigt familieleden en de hele christelijke gemeenschap aan om de doden niet te vergeten en voor hen te bidden.”

“Ik ben ervan overtuigd dat het wegvallen van de verplichting om ook een bijhorende begraafplaats te hebben, ervoor zal zorgen dat meer ongebruikte kerken zullen herbestemd worden als columbarium”, zegt Sofie Joosen. “Zeker nu blijkt dat het aartsbisdom deze vorm van herbestemming steunt.”

Peter Wouters besluit: “We roepen onze lokale overheden op om deze nieuwe mogelijkheid van herbestemming grondig te bestuderen en zo hun leegstaande kerken een nieuwe, mooie en zinvolle invulling te geven.