U bent hier
De toekomst van de parochiekerk in Vlaanderen : hoe ver staan we eigenlijk ?
De eeuwenlange aanwezigheid van de Rooms-katholieke kerk heeft er toe geleid dat Vlaanderen een zeer rijk patrimonium bezit van kerkelijke gebouwen. Naast hun religieuze betekening hebben deze kerken natuurlijk een cultuurhistorische en architecturale, maar vaak een ook landschappelijke of stedenbouwkundige waarde. De toenemende ontkerkelijking maakt dat het aanbod van parochiekerken en gebruik ervan verstoord raakt. Actie dringt zich op.
Bourgeois vroeg gemeenten om visie uit te werken
Het is in het licht van die problematiek dat toenmalig Vlaams minister Geert Bourgeois zijn conceptnota ‘ Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk’ uitwerkte. Daarin werden de lokale kerk- en gemeentebesturen uitgenodigd om ,in onderlinge dialoog, een toekomstvisie uit te werken rond de kerkgebouwen op hun grondgebied. Bourgeois paste toen ook, waar nodig, de regelgeving aan om deze toekomstvisie maximaal te faciliteren.
Van 77 oude naar 30 nieuwe parochies
Een van de wijzigingen die in juli 2012 werden doorgevoerd was de invoering van een ondubbelzinnige procedure voor opheffing of samenvoeging van kerkfabrieken. Vandaag, exact drie jaar later, vroeg Sofie de huidige bevoegde minister Liesbeth Homans naar een stand van zaken.
Uit het antwoord van de minister blijkt dat op die drie jaar in totaal 77 oude parochies samengevoegd zijn tot 30 nieuwe parochies. De aanvragen voor de samenvoeging van 8 oude naar 3 nieuwe zijn nog in behandeling. Ook interessant om weten is dat door de samenvoegingen 5 kerkgebouwen onttrokken werden aan de eredienst. Voor de 4 andere kerkgebouwen zijn er nog geen concrete cijfers of werd nog geen definitieve beslissing genomen
Voorlopig weinig vraag naar subsidies voor Herbestemming-Nevenbestemming
Ook de mogelijkheid om de kerkgebouwen een functie te geven naast de eredienst of zelfs helemaal te herbestemmen werd door minister Bourgeois aangemoedigd. Er werden in juli 2013 subsidies voorzien voor herbestemmingsonderzoeken of zelfs investeringen. Ook hierover vroeg Sofie gegevens op bij minister Homans. Uit die cijfers blijkt dat de aanvragen voor subsidies voorlopig heel beperkt zijn. Alhoewel er op het terrein wel veel over wordt gepraat zijn er slechts drie subsidieaanvragen ingediend voor studies naar herbestemming. Om de investeringen voor nevenbestemmingen te laten subsidiëren werden slechts twee aanvragen ingediend.
Toch blijkt uit het antwoord van minister Homans dat er de volgend jaren misschien meer parochies zullen volgen. Op basis van de reeds opgemaakte kerkenplannen, de ingediende subsidieaanvragen, de meerjarenplannen van de kerkfabrieken en de reeds voltrokken samenvoegingsprocedures blijkt dat er concrete plannen zijn voor nevenbestemming in 64 parochiekerken en om 29 parochiekerken een volledig nieuwe bestemming te geven. Ook wordt er voor 100 parochiekerken alvast nagedacht over nevenbestemming en voor 42 parochiekerken over herbestemming.
Sofie hoopt alvast dat meer gemeente- en kerkbesturen effectief werk zullen maken van de her- of nevenbestemming van hun kerken. Op die manier kunnen we deze gebouwen maximaal en nuttig gebruiken. Het juridisch kader is er en bovendien zijn subsidies mogelijk.
De volledige vragen aan de minister vind je hier :